Een aanzienlijke financiële impuls voor monumentenzorg is aangekondigd door het ministerie van OCW. Er komt eenmalig € 155 miljoen en structureel € 15,8 miljoen extra beschikbaar voor onderhoud en restauratie van rijksmonumenten. Deze investering richt zich vooral op grote rijksmonumenten, waaronder kerkgebouwen, om ernstig verval te voorkomen en het cultureel erfgoed voor toekomstige generaties te behouden.
Eigenaren van grote rijksmonumenten, waaronder gemeenten, kunnen profiteren van een nieuwe verdeling van middelen binnen het monumentenzorgstelsel. Van de € 100 miljoen die extra beschikbaar komt voor grote monumenten, gaat € 45 miljoen naar een nieuwe rijkssubsidieregeling voor restauratie, € 45 miljoen naar een extra leenmogelijkheid via het Nationaal Restauratiefonds, en wordt de bestaande leenmogelijkheid voor restauratie met € 10 miljoen opgehoogd. Deze maatregelen zijn specifiek bedoeld voor monumenten die binnen het huidige financieringssysteem vaak buiten de boot vallen vanwege de complexiteit, lange duur en het maatwerk dat deze restauraties vereisen.
Voor het doorlopend onderhoud van niet-woonhuis rijksmonumenten wordt de Subsidieregeling instandhouding monumenten (SIM) structureel verhoogd met € 15,8 miljoen per jaar, waardoor het totaalbedrag op € 103 miljoen per jaar komt. Hiermee kunnen meer monumenten worden onderhouden en wordt de huidige overvraag naar verwachting in 2027 of 2028 weggewerkt. Van deze verhoging is € 5 miljoen specifiek bestemd voor grote kerkgebouwen. Ook molens krijgen extra aandacht: het maximale subsidiebedrag voor molenonderhoud stijgt van € 72.500 naar € 95.000 om de snellere slijtage door bewegende delen te compenseren.
Naast deze maatregelen wordt de Duurzame Monumentenlening (DML+) met € 50 miljoen opgehoogd, in samenwerking met het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Het programma Toekomst Religieus Erfgoed wordt met vier jaar verlengd, en zowel het Molenfonds als het Boerderijenfonds ontvangen een incidentele subsidie van € 2,5 miljoen. Deze investeringen onderstrepen het belang van planmatig onderhoud om dure restauraties en onherstelbaar verval te voorkomen, en bieden monumenteneigenaren meer mogelijkheden om hun cultureel erfgoed in stand te houden.
